Rakun (Procyon)

Rakun (Procyon)

Rakungiller (Procyonidae), Küçük ayılar olarak da bilinir, etçiller (Carnivora) takımına ait bir familya.

Familyaya ait olan 19 tür, Amerika'nın ılıman ve tropik bölgelerinde yaşar. Asya'da yaşayan ve Ailuridae adında ayrı bir familyaya ayrılan küçük pandanın bu familyaya mensup olup olmadığı hala tartışılmaktadır.

Özellikleri

Rakungillerin dış görünümleri ayıgiller ile sansargiller familyaları arasındaki bağlantıyı oluşturduklarını gösterir. 30-67 cm uzunluğa ve 1-12 kg ağırlığa ulaşan küçük ve orta boylu memelilerdir. Familyanın bütün üyelerinin kuyruğu uzun ve halkalıdır. Renkleri gri ile kahverengi arası değişir. Bazı türlerin suratlarında maske gibi işaretler vardır. Suratları kısa ve geniş, kulakları küçük ve dik olur. Kulaklarının uçları sivri ya da yuvarlağımsı olabilir. Ön ve arka ayaklarında daima beş parmakları vardır. Kinkaju (Potos flavus) türü ayrıca kuyruğu ile tutunabilme yeteneğine sahiptir.

Yayılım ve yaşam alanları

Doğal olarak yayılım gösterdikleri coğrafya sadece Amerika kıtasında bulunur ve Kanada'nın güneyinden Arjantin'in kuzeyine kadar uzanır. Ancak bayağı rakun son 50 yıl içerisinde insanların yardımı ile Avrupa'ya da gelmiş ve Avrupa'da günümüze kadar hala hızla yayılmaktadır. Rakungiller en sık ormanlarda görülür, ama bunun haricinde çok farklı diğer yaşam alanlarıda vardır.

Yaşam şekilleri

Burun ayılarının haricinde tüm rakungiller akşam ve gece aktif olan hayvanlardır. Genelde ağaç kovuklarında veya kaya aralıklarında uyurlar. Yürüyüş şekilleri aynı ayıgillerde olduğu gibidir ve onlar gibi tabanları üzerinde yürürler. Çoğu tür iyi tırmanıcı ve yüzücüdür. Bazıları yalnız, bazıları da küçük bir grup halinde yaşar.

Rakungiller genelde her şey yiyicilerdir, ama meyve ve fındık gibi şeylerden oluşan bir bitkisel beslenmeye ağırlık verirler. Sarmaşık ayı ve maki ayısı neredeyse sırf bitkisel beslenirken, diğerleri farklı derecede böcek, küçük omurgalı ve yumurta gibi hayvansal besinleride ararlar.


Rakun'un yurdu su yollarının, göllerin ve bataklıkların çevresidir. Geceleri buralarda su kıyılarına dadanan başka hayvancıkları avlar. İnce parmaklı rakun iyi bir yüzücüdür. Yüzerken balık, kerevit, kurbağa, semender ve midye gibi avları yakalar. Fakat bu hayvan, yumurta, kuş, böcek, sıçan ve sürünen herhangi bir yaratıkla da aynı iştahla karnını doyurur. Mevsiminde cevize, meyvalara, özellikle çilek ve böğürtlene bayılır. Mısırlar olgunlaştığı zaman, mısır tarlaları da rakun'un gece baskınına uğrar. Rakun'un, yiyeceği eti önce suya batırması âdeti ilgi çekicidir. Bundan ötürü kendisine «yıkayıcı» (lotor) adı yakıştırılmıştır. Et parçası ne kadar temiz olursa olsun, onu o yakınlardaki bir suya iyice batırıp yıkamadan yemez.

Rakun'un parmakları uzun ve son derece duyguludur. Bir ağaç kovuğunda veya kayaların arasındaki ılık bir mağarada barınır. Bu etobur hayvan ağaca çok rahat çıkabildiği ve çok kere bu sayede hayatını kurtardığı halde, uyanık saatlerinin çoğunu yerde geçirir. Gündüzleri dinlenmek, geceleri ise yiyecek aramakla geçen uzun bir yazdan sonra inine çekilerek ilkbahara kadar uyur. Bu arada çiftleşmek veya karnını doyurmak için bazen uyandığı olur. Erkek rakun, tıpkı ayı gibi, aile problemlerini hiçbir sorumluluk kabul etmemek suretiyle çözümler. Kış ortasındaki kısa bir flört devresinden sonra yine bekâr hayatına döner.
Cinsler

Rakungiller iki alt familyaya bölünür ve altı cinse dağılan 19 türden oluşur.


* Alt familya Procyoninae (4 cins 9 tür)
o Rakun (Procyon)
* Yengeç yiyen rakun, (Procyon cancrivorus)
* Tres Marias rakunu (Procyon insularis)
* Bayağı rakun (Procyon lotor)

o Koati (Nasua)
* Koatimundi veya halkalıkuyruk koati (Nasua nasua)
* Ak burunlu koati (Nasua narica)
* Cozumel Adası koatisi (Nasua nelsoni)

o Nasuella
* Dağ koatisi, Nasuella olivacea

o Bassariscus
* Halkalı kuyruk (Bassariscus astutus)
* Kakomistle (Bassariscus sumichrasti)
* Alt familya Potosinae (2 cins 6 tür)

o Potos
* Kinkaju (Potos flavus)

o Olingo (Bassaricyon)
* Çalı kuyruklu olingo (Bassaricyon gabbii)
* Allen olingosu (Bassaricyon alleni)
* Beddard olingosu (Bassaricyon beddardi)
* Harris olingosu (Bassaricyon lasius)
* Chiriqui olingosu (Bassaricyon pauli)

Kaynak : Vikipedia